BAB
1 – KEDUDUKAN BRITISH
Pengaruh
British di Kedah
(Teks m/s: 4-6)
·
sebelum tahun 1791
Pulau
Pinang adalah sebahagian dari wilayah Kedah
·
Kedah pula terletak di bawah naungan Siam
·
terkenal sebagai sebuah kuasa maritim
·
Syarikat Hindia Timur Inggeris (SHTI) tertarik dengan
kegemilangan Kedah terutamanya di Pulau Pinang
Sebab-Sebab SHTI
Tertarik dengan Kedah
a) Kedah Sebagai Pelabuhan
Persinggahan
·
kedudukan Kedah strategik di laluan antara timur dan barat
·
banyak terdapat kemudahan seperti bekalan air, bekalan
makanan dan tempat membaiki kapal
·
pedagang singgah sebelum belayar ke Canton , China
·
tempat berlindung sementara menunggu peralihan angin monsun
b) Kedah Sebagai Pusat
Pengumpulan Barang Dagangan
·
banyak barang dagangan terdapat di Kedah yang dibawa dari
negara luar seperti China
·
teh dari China
diperlukan oleh SHTI
·
China perlukan emas, perak, bijih timah dan lada hitam dari
Kepulauan Melayu
c) Kedah Sebagai Pangkalan
Tentera
·
SHTI perlukan Pulau Pinang sebagai pangkalan tenteranya
·
SHTI bersaing kuasa perdagangan dengan Perancis di India
·
Pulau Pinang dijadikan pangkalan tentera untuk
mempertahankan India
dari serangan Perancis
Ancaman-Ancaman
di Kedah
·
Kuala Kedah berkembang sebagai pelabuhan entrepot di
Kepulauan Melayu
·
pemimpin mengamalkan dasar buka pintu dalam pentadbiran
·
Kuala Kedah maju sebagai pusat perdagangan antarabangsa
·
para pemimpin Kedah menghadapi tentangan dan ancaman dalam
usaha mengekalkan kedaulatan Kedah dari Bugis , Siam dan Burma
i)
Ancaman Bugis Dari Selangor
·
akhir abad ke-18 keadaan politik Kedah tidak stabil kerana
perebutan takhta antara pembesar-pembesar
·
keadaan ini mengancam kedaulatan Kedah
·
tahun 1770 Sultan Muhammad Jiwa melantik Tunku Abdullah
sebagai Raja Muda Kedah
·
kerabat diraja Kedah tidak bersetuju kerana Tunku Abdullah
bukan anak gahara
·
kerabat diraja Kedah berpakat dengan Bugis di Selangor
untuk menentang Sultan Muhammad Jiwa
·
tentera Bugis pimpinan Raja Haji menyerang dan menawan
Kuala Kedah dan Alor Setar
·
Sultan Kedah terpaksa berundur ke Kangar
·
Sultan Muhammad Jiwa dapatkan bantuan tentera dari firma Jourdain Sullivan and de Souza
·
tahun 1771 firma telah menghantar Francis Light ke Kedah
untuk berunding
·
perjanjian telah ditandatangani yang membenarkan firma
berniaga di Kuala Kedah
·
firma dikehendaki membantu Kedah dalam ketenteraan
·
Sultan Kedah membatalkan perjanjian apabila firma tidak
membantu Kedah menyerang Bugis di Selangor
(ii) Ancaman Siam
·
Kedah menghentikan penghantaran bunga emas kepada Siam semasa Siam
berperang dengan Burma
(1753-1781)
·
selepas perang tamat Siam menjadi kuasa yang kuat dan
menuntut Kedah menghantar bunga emas, wang dan tenaga manusia
·
Kedah berasa terancam
·
Sultan Abdullah (1778-1797) mendapatkan bantuan tentera
SHTI
·
Sultan Kedah menawarkan Pulau Pinang sebagai hadiah
sekiranya SHTI sanggup melindungi Kedah dari ancaman Siam
·
Francis Light sedar tentang kepentingan Pulau Pinang
sebagai pelabuhan dan pangkalan tentera
·
SHTI bersetuju untuk membantu Kedah
Francis Light di Pulau Pinang
(Teks m/s:
7-9)
·
SHTI bersaing dengan Belanda di semenanjung Tanah Melayu
·
SHTI bimbang dasar monopoli Belanda menjejaskan perdagangan
mereka
·
SHTI anggap tawaran Sultan Abdullah yang membenarkan mereka
menduduki Pulau Pinang sebagai ‘pucuk dicita ulam mendatang’
·
Francis Light menandatangani perjanjian secara peribadi
dengan Sultan Abdullah pada tahun 1786 iaitu Perjanjian Inggeris-Kedah
·
Sultan Abdullah membenarkan Francis Light menduduki Pulau
Pinang dengan syarat Francis Light memberi bantuan tentera apabila perlu
·
Pada 11 Ogos 1786 upacara menaikkan bendera rasmi British
iaitu Union Jack diadakan
·
nama Pulau Pinang ditukar kepada Prince of Wales Island oleh Francis Light
·
ibu negeri Pulau Pinang dinamakan Georgetown
iaitu sempena nama Raja England
– King George III
·
tahun 1787 sebanyak 42 buah kapal berlabuh di Pulau Pinang
·
tahun 1790 bilangan kapal bertambah kepada 104 buah
·
bermulanya penjajahan British di Tanah Melayu
Syarat Perjanjian Inggeris-Kedah
1786
·
SHTI bantu Kedah sekiranya Kedah diserang musuh
·
SHTI tidak boleh melindungi musuh Kedah
·
SHTI berjanji akan membayar sebanyak 30 000 dolar Sepanyol
setahun kepada sultan sebagai pampasan
Pulau
Pinang Diambil British Secara Rasmi
·
tahun 1786 Siam
menakluk Patani dan mengancam Kedah
·
Sultan Abdullah menuntut SHTI memberi bantuan tentera
(seperti dalam perjanjian 1786)
·
SHTI enggan membantu dengan alasan SHTI tidak terlibat
dengan perjanjian
·
SHTI juga mahu menjaga kepentingan perdagangan dengan Siam
·
Sultan Abdullah mendesak Francis Light meninggalkan Pulau Pinang kerana tidak menenpati janji
·
Francis Light enggan dan menawarkan bayaran ganti rugi
tetapi ditolah oleh Sultan Abdullah
·
Sultan Abdullah berasa marah dan tertipu dengan tindakan
Francis Light
·
Tahun 1791 Sultan Abdullah menyediakan angkatan laut di
Seberang Perai untuk menyerang dan mengambil semula Pulau Pinang
·
Sultan Abdullah mendapat bantuan dari Riau, Siak dan
Selangor
·
Francis Light minta bantuan dari British menyerang kubu
Sultan Abdullah di Seberang Perai
·
Sultan Abdullah tewas
·
Sultan Abdullah terpaksa menandatangani Perjanjian
Persahabatan dan Keamanan Inggeris-Kedah pada 1 Mei 1791
·
kesan-kesan:
- SHTI menduduki Pulau Pinang secara rasmi
- sebagai ganjaran
SHTi membayar 6000 dolar Sepanyol setiap tahun kepada Sultan Abdullah
-
George Leith dilantik sebagai Gabenor Pulau Pinang yang pertama
SHTI
Mengambil Seberang Perai
(Teks m/s: 10-12)
·
2 sebab SHTI memerlukan Seberang Perai;
i. Seberang Perai sebagai benteng mempertahankan serangan
terhadap Pulau Pinang oleh pihak musuh
ii. Seberang Perai subur dan sesuai untuk pertanian bagi
menampung makanan di Pulau Pinang
·
SHTI mengambil kesempatan kerana Sultan Dziauddin
memerlukan bantuan tentera bagi menghadapi ancaman Siam
·
terpaksa menandatangani Perjanjian Persahabatan dan
Perikatan dengan gabenor Leith pada Jun 1800
·
kesan – SHTI menduduki Pulau Pinang
dan menukar nama kepada Province Wellesley
Syarat Perjanjian Persahabatan
dan Perikatan 1800
·
Sultan Kedah menyerahkan Seberang Perai
·
SHTI membayar 10 000 dolar Sepanyol setahun bagi Pulau Pinang dan Seberang Perai
·
SHTI tidak membantu Kedah apabila Siam menyerang
Kedah pada November 1821
·
rakyat Kedah terpaksa berjuang sendiri
·
Kedah tewas dan ditakluki Siam
·
Jun 1826 Raja Siam Rama III menandatangani perjanjian dengan
Henry Burney di Bangkok iaitu Perjanjian Burney 1826
Syarat Perjanjian Burney 1826
·
British mengiktiraf
ketuanan Siam
terhadap Kedah
·
Sultan Kedah iaitu Sultan Ahmad Tajuddin II tidak
dibenarkan tinggal di Kedah, Pulau Pinang, Seberang Perai, Perak, Selangor dan Burma
·
British tidak membantu sultan Kedah menyerang Siam dan
jajahan takluknya
·
British akan menghantar balik sultan Kedah yang berlindung
di Pulau Pinang ke Kedah dan Kedah hendaklah membayar ufti bunga emas kepada Siam
·
Siam mengiktiraf pendudukan British di Pulau Pinang
dan Seberang Perai
Perluasan
Kuasa British di Singapura
(Teks m/s: 13-18)
Sebab-Sebab British Bertapak di
Singapura:
i. SHTI gagal memajukan Pulau
Pinang
·
Pulau Pinang gagal mencapai kemajuan
·
kedudukan Pulau Pinang jauh ke utara Selat Melaka
menyebabkannya gagal bersaing sebagai pelabuhan di Kepulauan Melayu
·
kebanyakan kapal dagang berdagang di Betawi, Riau dan
Lingga
ii. Keinginan British mempunyai pelabuhan strategik
·
perdagangan SHTI dengan China semakin penting
·
barang dagangan China seperti teh, sutera, kapas
dan bahan pencelup mendapat pasaran lumayan di Eropah
·
SHTI memerlukan pelabuhan strategik di selatan Selat Melaka
bertujuan untuk menguasai laluan perdagangan antara India
dan China
·
SHTI menguasai Melaka dan Betawi semasa Perang Napoleon
(1793-1814)
·
selepas Perang Napoleon tamat British terpaksa memulangkan
Melaka dan Betawi kepada Belanda
·
Belanda mengenakan cukai yang tinggi dan memberi layanan
buruk kepada pedagang British di Betawi
·
Stamford raffles ditugaskan mencari pelabuhan baru
·
Raffles cuba
membuka pelabuhan di Palembang ,
Acheh dan Riau tetapi gagal
·
hasrat British untuk menyaingi pengaruh Belanda tidak
berhasil
iii. Singapura sebagai pangkalan
perdagangan yang strategik
·
merupakan sebahagian wilayah Johor
·
kedudukannya strategik di bahagian selatan semenanjung
Tanah Melayu dapat mengawal laluan perdagangan di Selat Melaka dan Selat Sunda
·
Singapura sesuaisebagai pelabuhan bebas dan pangkalan
British untuk menyaingi Belanda di Betawi
·
Raffles mencadangkan kepada SHTI supaya mendirikan
pangkalan baru di Singapura
·
Raffles yakin Singapura dapat menyekat kuasa monopoli
Belanda di Kepulauan Melayu
·
Raffles menghadapi masalah kerana Sultan Johor iaitu Sultan
Abdul Rahman berada di bawah pengaruh Belanda
Cara-Cara
Raffles (British) Menguasai Singapura:
·
Raffles mendarat di Singapura pada 12 Januari 1819
·
Pada 30 Januari 1819 Raffles memaksa Temenggung Abdul
Rahman (Pemerintah Singapura dan Tanah Besar Johor) menandatangani perjanjian
yang membenarkan British membina loji di Singapura
·
Temenggung Abdul Rahman
menandatanganinya kerana bimbang diserang oleh British
Syarat Perjanjian 30 Januari 1819
·
SHTI boleh mendirikan loji di Singapura
·
SHTI bersetuju melindungi Temenggung Abdul Rahman dari
ancaman dalam dan luar negeri
·
SHTI akan membayar sebanyak 3000 dolar Sepanyol setahun
kepada Temenggung Abdul Rahman
·
SHTI tidak membenarkan Temenggung Abdul Rahman membuat
hubungan dengan kuasa Barat lain
·
perjanjian antara Raffles dan Temenggung Abdul Rahman ini
tidak sah kerana tidak dipersetujui Sultan Johor iaitu Sultan Abdul Rahman
·
Raffles merancang untuk memperdayakan Sultan Abdul Rahman
dan Belanda
·
Raffles menggunakan helah dengan menghidupkan semula
masalah pewarisan takhta yang berlaku tahun 1812
·
Raffles memperalatkan Tengku Hussein yang kecewa kerana
tidak ditabal sebagai Sultan Johor
·
Raffles berjaya memujuk Temenggung Abdul Rahman supaya
menjemput Tengku Hussein ke Singapura untuk ditabal sebagai Sultan Johor yang
baru
·
pada 6 Februari 1819 Sultan Hussein mengiktiraf perjanjian
awal antara Temenggung Abdul Rahman dengan Raffles yang dibuat pada 30 Januari
1819
·
SHTI mula bertapak secara rasmi di Singapura
·
pertabalan Sultan Hussein menyebabkan Johor menpunyai dua
prang sultan iaitu Sultan Hussein di Singapura (diperintah oleh Temenggung
Abdul Rahman) dan Sultan Abdul Rahman di Lingga
·
British melantik Residennya di Singapura iaitu William
Farquhar (1819-1823) dan John Crawford
(1823-1826)
Kuasa
British di Singapura Secara Rasmi:
·
tahun 1819 British belum lagi menguasai Singapura secara
rasmi
·
pada 7 Jun 1823 Raffles menandatangani perjanjian dengan
Sultan Hussein dan Temenggung Abdul Rahman yang membolehkan SHTI menguasai
Singapura dan pulau-pulau disekitarnya
·
pada 2 Ogos 1824 perjanjian ditandatangani antara Residen
Singapura John Crawford dengan Sultan Hussein dan Temenggung Abdul Rahman
·
kesannya – Sultan Hussein terpaksa menyerahkan Singapura
secara rasmi kepada SHTI
Syarat Perjanjian 7 Jun 1823
·
Sultan Hussein terima bayaran 1500 dolar Sepanyol dan
Temenggung Abdul Rahman sebanyak 800 dolar Sepanyol sebulan
·
Sultan Hussein dan Temenggung Abdul Rahman tidak berhak
menerima atau mengutip cukai dari tongkang
Cina
·
SHTI berkuasa di seluruh pulau Singapura dan pulau-pulau
berdekatan kecuali kawasan atau pulau kediaman Sultan Hussein dan Temenggung
Abdul Rahman
·
undang-undang British dikuatkuasakan
Syarat Perjanjian 2 Ogos 1819
·
Sultan Hussein dan Temenggung Abdul Rahman menyerahkan
Singapura kepada SHTI buat selama-lamanya
·
Sultan Hussein dan Temenggung Abdul Rahman hendaklah
membenarkan pedagang-pedagang bebas berdagang di Johor dan wilayah takluknya
·
Sultan Hussein dan Temenggung Abdul Rahman atau warisnya
boleh menetap di tanah milik baginda di Singapura atau berpindah dari Singapura
·
SHTI mengarahkan Temenggung Abdul Rahman memindahkan pusat
pentadbiran dari Kuala Sungai Singapura ke Teluk Belanga
·
alasan SHTI ialah untuk memajukan Singapura
·
SHTI mengambil tanah-tanah di Kampung Gelam dan Teluk
Belanga
·
tahun 1866 pusat pemerintahan Johor di Teluk Belanga
dipindahkan ke Johor Bharu
Pertikaian
Inggeris-Belanda dan Perpecahan Kepulauan Melayu
(Teks m/s: 19-20)
·
Belanda tidak puas hati dengan petempatan Raffles di
Singapura
·
alasan Belanda ialah Singapura berada di bawah lingkungan
pengaruh Belanda dan Singapura akan menjejaskan perdagangan Belanda di Betawi
·
kesan pertikaian ialah;
a)
Hubungan Belanda-Inggeris tegang
b)
British enggan menyerahkan Singapura kepada Belanda kerana
potensi Singapura sebagai pelabuhan bebas dan pangkalan tentera British
c)
Satu perjanjian ditandatangani iaitu Perjanjian
Inggeris-Belanda 1824 (Persetiaan London)
Syarat Perjanjian
Inggeris-Belanda 1824 (Persetiaan London)
·
Belanda mengiktiraf petempatan British di Singapura
·
Belanda berjanji tidak akan membuka petempatan baru di
Tanah Melayu
·
British menyerahkan Bangkahulu kepada Belanda dan Belanda
menyerahkan Melaka kepada British
·
British berjanji tidak akan membuka petempatan baru ke
selatan Singapura
Kesan Perjanjian
Inggeris-Belanda 1824
·
Kepulauan Melayu terbahagi dua;
a)
British menguasai Tanah Melayu dan Singapura di Utara
b)
Belanda menguasai Kepulauan Riau dan Lingga di Selatan
·
British dapat meluaskan pengaruh di Tanah Melayu tanpa gangguan kuasa-kuasa Barat lain
·
Melaka menjadi hak British dan membolehkan British
menguasai laluan perdagangan di Selat Melaka
·
Kerajaan Johor berpecah dua iaitu;
a)
Johor dan Singapura menjadi hak British
b)
Kepulauan Riau dan Lingga menjadi hak Belanda
Penubuhan
Negeri-Negeri Selat – NNS (Teks m/s: 21-13
·
tahun 1824 SHTI menguasai Pulau Pinang, Melaka dan
Singapura
·
Pulau Pinang ditadbir oleh Leftenan Gabenor
·
Singapura dan Melaka ditadbir oleh Residen
·
tahun 1826 ketiga-tiganya disatukan di bawah satu
pentadbiran iaitu NNS
·
tujuan adalah untuk menyeragamkan pentadbiran dan
menjimatkan perbelanjaan
·
ibu negeri NNS pertama ialah Pulau Pinang
·
tahun 1832 ibu negeri NNS dipindahkan dari Pulau Pinang ke Singapura
·
alasannya kerana kedudukan Singapura lebih strategik dan
menguntungkan
Pentadbiran
di Negeri-Negeri Selat
·
pentadbiran NNS diketuai oleh Gabenor
·
Gabenor menerima arahan daripada Gabenor Jeneral British di
India
·
Gabenor NNS dibantu oleh Residen Konsuler bagi setiap
negeri di Pulau Pinang , Singapura dan Melaka
·
semua dasar dan undang-undang NNS digubal oleh Gabenor
Jeneral British di India
·
kesan-kesannya;
a)
Penduduk dan pedagang tempatan tidak puas hati kerana NNS
ditadbir seperti Tanah Jajahan India
b)
Saudagar-saudagar British di NNS merayu dan mendesak supaya
dipindahkan pentadbiran ke London
c)
Pada 1 April 1867 NNS diisytiharkan sebagai Tanah jajahan
British dan diletakkan di bawah Pejabat Tanah Jajahan di London
d)
Majlis Perundangan ditubuhkan bagi membolehkan NNS
meluluskan undang-undang sendiri
Sebab-Sebab
Perpindahan Pentadbiran NNS Dari India Ke London (1867)
·
SHTI di India tidak mengambil berat tentang kebajikan NNS
·
NNS membantah cadangan menghapuskan taraf pelabuhan bebas
di Singapura
·
Kedatangan imigran Cina ke NNS tidak terkawal kerana kebanyakan
mereka menubuhkan kongsi gelap dan melakukan kekacauan
·
Pengenalan Akta Mata Wang 1855 menyebabkan mata wang
Sepanyol diganti dengan mata wang rupee India – ini merugikan
pedagang-pedagang kerana nilai rupee rendah
·
Penduduk tempatan membantah kerana NNS dijadikan tempat
buangan banduan
Kesan
Perpindahan Pentadbiran NNS Ke London
·
Tahun 1871 mata wang NNS pertama telah dikeluarkan